روسیه
درباره روسیه
روسیه (به روسی: Россия، واجنویسی: راسیا) با نام رسمی فدراسیون روسیه (Российская Федерация، واجنویسی: راسیسکایا فدراتسیا) پهناورترین کشور جهان است که در شمال اوراسیا قرار دارد. این کشور در آسیای شمالی و اروپای خاوری واقع است و با اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس منجمد شمالی؛ و نیز با دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با ۱۴ کشور آسیایی و اروپایی مرز زمینی، و با کشورهای پیرامون دریای برینگ، دریای ژاپن، دریای کاسپین، دریای سیاه، و دریای بالتیک ارتباط دریایی دارد.
روسیه با ۱۷٬۰۷۵٬۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت، پهناورترین کشور جهان است. پهناوری روسیه کمتر از دو برابر مساحت کانادا یا چین یا ایالات متحده آمریکا و بیشتر از یک دوم مساحت قاره آفریقا است. این کشور در عرضهای بالای جغرافیایی واقع شدهاست و بیشتر مناطق کشور سردسیر و کم بارش است. به همین سبب، بیشتر مناطق این کشور (به ویژه سرزمین بزرگ سیبری) خالی از سکنه اند و شرایط کشاورزی در این مناطق فراهم نیست. پایتخت روسیه شهر مسکو است که در باختر و بخش اروپایی کشور قرار دارد و بزرگترین شهر اروپا به شمارست.
روسیه با حدود ۱۴۴/۵ میلیون نفر (در سال ۲۰۱۷) جمعیت نهمین کشور پرجمعیت دنیاست. تراکم جمعیت روسیه ۸٫۴ نفر در هر کیلومتر مربع است که از پایینترین نرخهای تراکم جمعیت در جهان است. همچنین، نرخ رشد جمعیت در این کشور اندکی زیر صفر است. بیشتر جمعیت روسیه در غرب این کشور (بخش اروپایی) زندگی میکنند. بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۰، حدود ۸۱ درصد از مردم این کشور از قومیت روس اند. در مجموع ۱۶۰ گروه قومی در این کشور سکونت دارند. تاتارها ۳٫۹ درصد جمعیت روسیه را تشکیل میدهند و بزرگترین اقلیت قومی این کشور محسوب میشوند. اقوام اوکراینی، چوواش، باشقیر، چچنی، و ارمنی نیز هر یک بیش از یک میلیون نفر جمعیت دارند و آوارهای قفقازی، بلاروسیها، آسیها، آذربایجانیها و قزاقها از دیگر اقوام پرجمعیت روسیه اند.
زبان رسمی روسیه، زبان روسی است؛ ولی ۲۷ زبان رسمی دیگر نیز در جمهوریها و مناطق خودگردان این کشور وجود دارد. روسیه کشوری فدرال با تقسیمات کشوری پیچیدهای است که شامل ۸۳ واحد فدرال از جمله ۲۱ جمهوری خودگردان میشود. روسیه فرهنگ پرباری دارد و نویسندگان سرشناسی همچو تولستوی و داستایوفسکی را پرورانده است.
روسیه تا پیش از قرن هجدهم یک حکومت نه چندان نیرومند در خاور اروپا بود و چندان پهناور نبود. تا اینکه در آغاز سده ۱۸ میلادی و با اصلاحاتی که تزار پتر بزرگ انجام داد، این کشور به یک امپراتوری پهناور و نیرومند بدل شد. در سال ۱۹۱۷ انقلاب کمونیستی در این کشور رخ داد و نام کشور به «اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی» تغییر یافت. روسیه، با عنوان جمهوری فدراتیو روسیه شوروی، مهمترین و بزرگترین جمهوری در اتحاد جماهیر شوروی بود. در سال ۱۳۷۰ (۱۹۹۱) شوروی پس از جنگ سردی طولانی با غرب فروپاشید و فدراسیون روسیه و دوازده جمهوری دیگر جانشین آن شدند.
واحد پول روسیه روبل است. روسیه با تولید ناخالص داخلی ۲۱۱۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ هشتمین اقتصاد بزرگ جهان (ششمین بر مبنای قدرت برابری خرید) بودهاست. این کشور پس از فروپاشی شوروی به اقتصاد بازار روی آوردهاست و به منابع طبیعی عظیم خود متکی است. درآمد سرانهٔ این کشور در سال ۲۰۱۳ بیش از ۱۸ هزار دلار (بر مبنای قدرت برابری خرید) که این کشور را در رتبه پنجاه و هفتم دنیا می نشاند. این کشور یکی از پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل، عضو گروه هشت، شورای اروپا، سازمان تجارت جهانی، سازمان همکاری شانگهای و کشورهای مستقل همسود است.
اکنون ولادیمیر پوتین رئیسجمهور و دمیتری مدودف نخستوزیر روسیهاست. سیاست کنونی روسیه، همکاری و عدم تنش با غرب و تلاش برای یکپارچگی و همبستگی مردمان این کشور است؛ اما به خاطر گسترش ناتو به شرق و پس از درگیری با گرجستان بر سر اوستیای جنوبی و الحاق کریمه به خاک خود، روابط روسیه و غرب به تیرگی گراییدهاست.
پیشینه :
تاریخ روسیه به سده چهاردهم میلادی بازمیگردد که قلمرو پادشاهی تجاری مسکو به عنوان بازیگر اصلی در بین چندین منطقه کوچکتر مشابه مطرح شد. ایوان چهارم، معروف به ایوان مخوف، نخستین حاکم مسکو بود که خود را تزار نامید. در سده هفدهم رومانفها به حکومت روسیه دست یافتند و تا سیصد سال بر این کشور حکومت کردند. پتر کبیر و کاترین کبیر از بنام ترین این پادشاهان بودند که اصلاحات زیادی را در جهت مدرن سازی این کشور پیاده کردند.
در اوایل سده بیستم، نارضایتیهای عمیق در میان بخشهای مختلف جامعه روسیه به اعتراضات گستردهای در این کشور انجامید. در شرایطی که حاکمان کشور نسبت به درد و رنج تودههای مردم بیتفاوت به نطر میرسیدند، جریانهای سیاسی رادیکال در کشور نیرو گرفتند. رخداد معروف به دوشنبه خونین در سال ۱۹۰۵، شکست از ژاپن در جنگ ۱۹۰۵ و شکستهای این کشور در جنگ جهانی اول به این نارضایتیها بسیار دامن زد. در سال ۱۹۱۷ انقلابی به رهبری حزب بلشویک، که در سال ۱۹۰۳ به رهبری لنین و تحت تأثیر آموزههای کارل مارکس تشکیل شده بود، به حکومت پادشاهی در این کشور پایان بخشید.
نخستین حکومت لنین با جنگ داخلی علیه حامیان سلطنت همراه بود و پس از مدتی رقابت برای جانشینی لنین شدت گرفت. وی در سال ۱۹۲۴ درگذشت و استالین در سال ۱۹۲۹ به رهبری بلامنازع حزب کمونیست شوروی دست یافت. سیاستهای استالین به صنعتیسازی سریع کشور انجامید اما حکومت او با حجم غیرمنتظرهای از پاکسازیهای سیاسی، تبعیدهای دستهجمعی و حبس و زندان همراه بود. در ژوئن ۱۹۴۱، آلمان به شوروی یورش برد و جنگی چهارساله درگرفت که ۲۷ میلیون شهروند شوروی در آن جان باختند. روسیه در جنگ جهانی دوم پیروز شد و کنترل سیاسی بیشتر قلمرو اروپای شرقی و مرکزی را برای خود تضمین کرد. استالین تا زمان مرگش در سال ۱۹۵۳ در مسند قدرت باقی ماند. در این دوران حزب کمونیست با استفاده از دستگاه امنیتی عظیم خود بر تمام جنبههای زندگی اجتماعی جامعه تسلط یافت و شوروی با پرداخت بهایی گزاف از حیات انسانها به یک ابرقدرت صنعتی و نظامی بدل شد.
خروشچف جانشین استالین تلاش کرد تا جنبههای بیرحمانه حکومت استالین را افشا کرده، و در عین حال، بخشهای کلیدی حکومت کمونیستی را حفظ کند. وی سانسور را در جامعه کاهش داده و سیاست خارجی همزیستی مسالمتآمیز با غرب را در پیش گرفت، اما با سرکوب قیام سال ۱۹۵۶ مجارستان، سلطه شوروی بر دولتهای دستنشانده این کشور ادامه یافت. با این حال، دستگاه حزبی اعتماد خود را به وی از دست داده و اعتبار خروشچف در پی نحوه رویارویی او با بحران موشکی ۱۹۶۲ کوبا کاهش یافت. خروشچف در سال ۱۹۶۴ در یک کودتای حزبی برکنار شد. در دوران برژنف جانشین خروشچف، شرایط زندگی برای تودههای مردم پیشبینی پدیرتر و مناسبتر شد اما سرکوب سیاسی ادامه یافت. با این حال، با توجه به کاهش رشد اقتصادی و سربرآوردن مشکلات اجتماعی دوران برژنف به «عصر رکود» نامبردار شد. از سال ۱۹۷۹، شوروی در جنگی دراز و خونبار در افغانستان درگیر شد. یک نسل کامل قربانی جنگ شوروی در افغانستان شدند.[۲]
تقسیمات کشوری :
جغرافیا :
کشور روسیه در آسیای شمالی و اروپای خاوری واقع است و با اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس منجمد شمالی؛ و نیز با دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با ۱۴ کشور آسیایی و اروپایی مرز زمینی، و با کشورهای پیرامون دریای برینگ، دریای ژاپن، دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک ارتباط دریایی دارد.
همسایگان زمینی روسیه عبارتند از:
در جنوب خاور (آسیا): کره شمالی، چین، مغولستان، و قزاقستان
در جنوب باختر (قفقاز): جمهوری آذربایجان و گرجستان
در باختر (اروپا): اوکراین، بلاروس، لتونی، استونی، فنلاند، و نروژ؛ و در بخش جدامانده کالینینگراد با کشورهای لیتوانی و لهستان.
ساعت :
روسیه ۹ منطقه زمانی دارد. از کالینینگراد (بخش اروپایی روسیه) که ۱ ساعت از وقت مسکو عقبتر است تا ماگادان (شرق روسیه) که ۸ ساعت از وقت مسکو جلوتر است.
شهرها :
رتبه | شهر | نام به روسی | از توابع | جمعیت | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱ | مسکو | Москва | کلانشهر مسکو | ۱۱٬۸۰۰٬۹۹۲ | ||||||
۲ | سن پترزبورگ | Санкт-Петербург | سن پترزبورگ | ۴٬۹۰۰٬۵۲۰ | ||||||
۳ | نووسیبیرسک | Новосибирск | استان نووسیبیرسک | ۱٬۳۹۷٬۱۹۱ | ||||||
۴ | یکاترینبورگ | Екатеринбург | استان سوردلوفسک | ۱٬۳۳۲٬۲۶۴ | ||||||
۵ | نیژنی نووگورود | Нижний Новгород | استان نیژنی نووگورود | ۱٬۲۷۲٬۵۲۷ | ||||||
۶ | سامارا | Самара | استان سامارا | ۱ ۱۶۴ ۹۰۰ | ||||||
۷ | قازان | Казань | تاتارستان | ۱ ۱۴۳ ۶۰۰ | ||||||
۸ | امسک | Омск | استان امسک | ۱٬۱۲۹٬۱۲۰ | ||||||
۹ | چلیابینسک | Челябинск | استان چلیابینسک | ۱٬۰۹۳٬۶۹۹ | ||||||
۱۰ | روستوف-نا-دونو | Ростов-на-Дону | استان روستوف | ۱٬۰۴۸٬۹۹۱ | ||||||
۱۱ | اوفا | Уфа | باشقیرستان | ۱٬۰۲۴٬۸۴۲ | ||||||
۱۲ | ولگاگراد | Волгоград | استان ولگوگراد | ۱٬۰۲۱٬۲۰۰ | ||||||
۱۳ | پرم | Пермь | سرزمین پرم | ۹۸۵٬۷۹۴ | ||||||
۱۴ | کراسنویارسک | Красноярск | سرزمین کراسنویارسک | ۹۴۷٬۸۰۱ | ||||||
۱۵ | وورونژ | Воронеж | استان ورونژ | ۸۴۳٬۴۹۶ | ||||||
۱۶ | ساراتوف | Саратов | استان ساراتوف | ۸۳۰٬۹۵۳ | ||||||
۱۷ | تولیاتی | Тольятти | استان سامارا | ۷۲۰٬۳۴۶ | ||||||
۱۸ | کراسنودار | Краснодар | سرزمین کراسنودار | ۷۱۰٬۶۸۶ | ||||||
۱۹ | ایژوسک | Ижевск | اودمورتیا | ۶۱۱٬۰۴۳ | ||||||
۲۰ | یاروسلاول | Ярославль | استان یاروسلاول | ۶۰۶٬۳۳۶ | ||||||
سرشماری سال ۲۰۰۹ میلادی[۳][۴] |
فرهنگ :
روسیه از نظر تنوع فرهنگی یکی از رنگارنگ نرین کشورهاست. بیش از ۱۶۰ گروه مختلف از فرهنگها و قومیتهای گوناگون در این کشور زندگی میکنند. از سالیان پیش، اسلاوها، باشقیر، تاتارها، ارتدکسها، اهالی چچن، بوداییان، و نژاد روس با اشتراکات زیاد توانستهاند تولیدات فرهنگی متفاوتی را به مردم جهان ارائه کنند. موسیقی، ادبیات، نقاشی، هنر مینیاتور و رقص فرآورده تلاش این فرهنگهای گوناگون است که با ارائه گونههای مختلف توانستهاند به رشد بخشهایی از فرهنگ روسیه یاری رساننئ. به گفته روس شناسان، یکی از دلایل چیره شدن ادبیات روس بر غرب در قرنهای ۱۸، ۱۹ و ۲۰ همین گوناگونی فکری بودهاست.
پوشش
لباس مردم روسیه در مناطق مختلف این کشور از تفاوتهای برجسته ای برخوردار است، اما به سبب بروز حوادث مشترک در گذر سالیان دراز، پوششهای یکسانی پدید آمدهاست، که در این مورد، میتوان چندین مورد را نام برد.
اوشانکا: در سده ۱۴ تا ۱۷ به عنوان کلاه رسمی کشور معرفی شد. کارایی این کلاه در برابر سرما سبب شد تا مردم روس در جای جایِ کشور، رفته رفته به استفاده از اوشانکا تشویق شوند. از سویی، استفاده رقصندگان روسی از آن در مناطق سردسیر، موجب شد تا جوانان ارتباط عمیقی با اوشانکا برقرار کنند. این کلاه امروزه به عنوان شناسنامه این کشور مورد توجه جهانیان واقع شدهاست.
سارافان: یکی دیگر از نشانههای فرهنگ روس در سراسر جهان، پوششی به نام سارافان است. این روپوش در ابتدا توسط زنان روستایی استفاده شد و رفته رفته راهش به شهرهای بزرگ راه یافت. کارشناسان و تاریخدانان معتقدند ریشه شکلگیری آن در سال ۱۳۹۷ توسط زنان روستایی بوده است، و ایجاد مزارع اشتراکی سبب شد تا سارافان در سده ۲۰ به عنوان یک پوشش مناسب به محبوبیت بالایی رسد.
کوکوشنیک: این نوع کلاه برای نخستین بار در سده ۱۶ میلادی توسط اسلاوهای روس استفاده می شد. تفاوت کوکوشنیک با نمونههای دیگر در این است که این کلاه، همه موهای سر را میپوشاند. این مورد هم نمونه دیگریست که نشانگر شکوفایی فرهنگ روس با کمک اقوام دیگر است.
موسیقی
موسیقی فولکلور محلی روسیه همانند غذا رنگارنگی بسیاری دارد، اما پرداختن قومیتهای مختلف به موسیقی محلی، سبب شده تا موسیقی در سراسر روسیه ریشه بدواند. آواز، آهنگ، و ترانههای محلی با اثرگذاری بر سرودهای حماسی توانستند گروهی از مردم را در سده ۱۹ و ۲۰ به انقلابهای گوناگون نزدیک کند. در واقع، اثرگذاری موسیقیهای حماسی که از موسیقی محلی ریشه گرفتهاست در برهههای تاریخی توانست اهداف خاصی را در بین مردم پیش ببرد. از تأثیرات دیگر نواهای محلی میتوان به شکلگیری گروههای موسیقی بنامی در این کشور اشاره کرد. به دیگر بیان، شمار زیاد اقوام در روسیه توانسته بر بار موسیقی این کشور بیفزاید.
جاذبههای گردشگری :
روسیه دارای جاذبههای تاریخی و طبیعت گردی فراوانی است شماری از جاذبههای تاریخی: روسیه از جمله کشورهایی است که از گردشگران و جهانگردان به آن اقبال فراوان دارند. از جمله جاذبههای گردشگری روسیه میتوان به این موارد اشاره کرد: متروی مسکو، ساختمانهای هفت خواهر، میدان سرخ، آرامگاه ولادیمیر لنین، مجموعه کرملین، پارک پیروزی و موزه جنگ[۵]
تعدادی از جاذبهها: مناطق گردشگری به ترتیب اهمیت شامل بخشهای زیر است:
تپه وارابیف (تپه گنجشکها)[۵]
غار اوردا
ستونهای لِنا (Lena Pillars)
ولاگدا (Vologda)
صخرههای مان پوپو نر
قلعه آشیانه پرستو
غذا و دسرها :
در سبد غذایی روسها چند ماده غذایی را زیاد میتوان یافت: از جمله محصولات لبنی، سیب زمینی، چغندر، هویج، کلم، پیاز، خیار، گوجه فرنگی، شوید، تره، ماهی و خاویار قرمز.
نام فارسی | نام انگلیسی | نوع | ترکیبات | تصویر | نام فارسی | نام انگلیسی | نوع | ترکیبات | تصویر |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
گگل موگل | Kogel Mogel | دسر | زرده تخم مرغ، شکر | بُرش | Borscht | سوپ | چغندر، سیب زمینی، گوشت | ![]() |
|
زاکاسْکی | Zakuski | سالاد | پنیر، سبزی، ماهی نان، خاویار، ترشی |
![]() |
مدووخا | Medovukha | نوشیدنی | عسل وحشی تخمیری | ![]() |
سالیانْکا | Solyanka | سوپ | خیارشور، گوشت، لیمو | ![]() |
آکْرُشْکا | Okroshka | میانوعده | گوجه، خیار پیاز، دوغ، تربچه |
![]() |
پِلْمِنی | Pelmeni | خوراک | خمیر پرشده گندم، گوشت | ![]() |
الویه | Olivier salad | سالاد | سیبزمینی، سبزی تخم مرغ، سس |
|
درآنیکی | Draniki | خوراک | سیب زمینی، زرده تخم مرغ سبزی، آرد |
![]() |
بْلینی | Blini | پنکیک | خامه ترش، گندم سیاه کره، خاویار |
![]() |
تْوارُژْنیکی | Syrniki | خوراک | کوک پنیر، آرد تخم مرغ، شکر |
![]() |
کاشا | Kasha | حلیم | گندم، پیاز، شیر، گوشت | ![]() |
وینِگِرِت | Vinegret | سالاد | چغندر، سیب زمینی، خیارشور | ![]() |
کْواس | Kvass | نوشیدنی | نان چاودار | ![]() |
چاک چاک | Çäkçäk | دسر | آرد، تخم مرغ، عسل | ![]() |
خالادِتْس | Aspic(Kholodets) | ژله | گوشت پخته آبپز، ژله | ![]() |
کیسِل | Kissel | آبمیوه | آب میوه غلیظ نشاسته دار | ![]() |
مُرْس | آبمیوه | تمشک، شاه توت |
شیرینیهای روسیه :
نام فارسی | نام انگلیسی | نوع | تصویر |
---|---|---|---|
تولْسْکی پْریانیک | Tulskiy Pryanik | کیک | |
پتاسی مْلِکزکو | Ptasie Mleczko | شکلات | ![]() |
واتروشکا | Vatrushka | کلوچه | ![]() |
آلنکا | Alenka | شکلات | |
بوبلیکی | Bublki | کلوچه | ![]() |
زِفیر | Zefir | شکلات | ![]() |
پاستیلا | Pastila | دسر میوه ای | ![]() |
پْریانیک | Pryanik (Gingerbread) |
کیک | ![]() |
باتونچیکی روت فرونت | Batonchiki Rot Front |
شکلات |
سازهای سنتی :
نام | اسم انگلیسی | تصویر |
---|---|---|
بالالایکا | Balalaika | ![]() |
بوبِن | Buben | ![]() |
گوسْلی | Gusli | ![]() |
لُژکی | Lozhki | ![]() |
گارمُن | Garmon | ![]() |
تْرِشُتکا | Treshchotki | ![]() |
ژالِیکا | Zhaleika | ![]() |
دُمْرا | Domra | |
بایَن | Bayan | |
دومبرا | Dombra | ![]() |
گاهشمارها :
تقویم کریسمس در روسیه
در روسیه تاکنون ۳ تقویم استفاده شده است اما پس از گذشت تاریخی، تقویم مورد استفاده منسوخ شدهاست.
گاهشمار گریگوری
یا همان گاهشمار میلادی معروف که در اکثر کشورهای دنیا استفاده میشود و در روسیه هم گاهشمار اصلی است. این گاهشمار با روی کار آمدن حکومت شوروی پا به روسیه نهاد و تا پیش از آن (دوران حکومت تزاری) گاهشمار ژولینی رایج بود. اروپایییان حدود ۳۵۰ سال پیش از روسیه به این گاهشمار روی آورده بودند.
گاهشمار ژولینی
تقریباً فقط توسط کلیسای ارتودوکس روسیه برای مناسبتهای مذهبی استفاده میشود. این گاهشمار را تزار «پتر کبیر» (قرن ۱۸ میلادی) وارد روسیه کرد. تا پیش از آن در حکومت تزاری، تقویم اسلاوی رایج بود. در اروپا هم این گاهشمار تا سده ۱۶ میلادی مورد استفاده بوده، اما به دلیل کم دقتی در محاسبات (درست مانند گاهشمار قمری) کنار گذاشته شد، و گاهشمار گریگوری جایگزین شد. در حال حاضر، گاهشمار ژولینی ۱۳ روز از گاهشمار گریگوری (میلادی) عقب است.
گاهشمار اسلاوی
دیگر در روسیه به کار نمی رود. تا پیش از تزار «پتر کبیر» (قرن ۱۸ میلادی) رایج بود و مبنای آن نه زاده شدن حضرت مسیح که آغاز آفرینش بود. اگر سال ۲۰۱۸ میلادی را به گاهشمار اسلاوی برگردانیم، سال ۷۵۲۶ اسلاوی است. برای مدتها، سال نو را در اول مارس (اسفند ماه) جشن میگرفتند. جشن ماسلنیتسا یا جشن آغاز بهار که همسانیهایی به نوروز ایرانی دارد، هنوز در روسیه در اسفند ماه جشن گرفته میشود. اما سپس تر، با تغییراتی، آغاز سال نو به اول سپتامبر (اواخر شهریور) منتقل شد.
منبع : ویکی پدیا
Short Link: