چاد
درباره چاد
چاد (عربی: تشاد Tšād,: فرانسوی: Tchad (گوش دهیدi/ˈtʃæd/) با نام رسمی جمهوری چاد، کشوری بی دریا و همه سو خشک در مرکز آفریقاست. پایتخت آن انجامنا است. مساحت این کشور در حدود۱٬۲۸۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع است. این کشور از نظر ردهٔ مساحتی در جهان رتبهٔ بیستم را به نام خود کرده‌است که جزء سی کشور بزرگ دنیا و از بزرگترین کشورهای آفریقا است. با این که مساحت این کشور اندکی از کشور ایران کوچک‌تر است، و مقدار بسیار ناچیزی از نیجر بزرگ‌تر است، اما جمعیت آن از یک هفتم ایران کمتر و حتی از جمعیت نیجر هم کمتر است. مقدار عظیمی از این مساحت این کشور در بیابان صحرا است و اکثر زمین‌های آن، غیرقابل کشت می‌باشد. نژادهای این کشور به این ترتیبند:۲۷/۷درصد سارا، ۱۲/۳درصدعرب، ۱۱/۵درصد مایوکبی، ۹درصد کانم بورنو و ۳۹/۵درصد بقیه. سیستم حکومتی این کشور بر اساس نظام جمهوری است. جمهوری چاد از شمال با کشور لیبی، از شرق با کشور سودان شمالی، از جنوب با کشورهای آفریقای مرکزی و کامرون و از غرب با کشورهای نیجر و نیجریه همسایه است.
سیاست :
جمهوری چاد در تاریخ ۱۱ اوت ۱۹۶۰ به استقلال رسید ولی هنوز آرامش کامل در آن برقرار نشده و این کشور در سالهای اخیر بارها به تحریک نیروهای خارجی با جنگ داخلی روبرو شده‌است.
آقای «ادریس دبی» درحال حاضر به عنوان رئیس‌جمهور بر کشور چاد حکومت می‌کند.
جمهوری چاد علاوه بر سازمان ملل متحد (UN)، در بانک توسعه آفریقا (ADB)، کمیسیون اقتصادی آفریقا (ECA)، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، گروه ۷۷ (G-۷۷)، بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه (IBRD)، سازمان وحدت آفریقا (OAU)، جنبش غیرمتعهد (NAM)، سازمان کنفرانس اسلامی (OIC)، سازمان تجارت جهانی (WTO)، صندوق بین‌المللی پول (IMF)، سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری (ICAO)، اتاق بازرگانی اسلامی (ICC)، جامعه بین‌المللی توسعه (IDA)، صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی (IFAD)، سازمان بین‌المللی کار (ILO)، سازمان بین‌المللی ارتباطات دور ماهواره‌ای (INTELSAT)، کمیسیون سازمان ملل متحد برای تجارت و توسعه (UNCTAD)، سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO)، سازمان هواشناسی جهانی (WMO) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) عضویت دارد.
جغرافیای طبیعی و ویژگی‌های اقلیمی :
جمهوری چاد با ۱٬۲۸۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت در آفریقای مرکزی و در ناحیه صحرای بزرگ آفریقا واقع است. این کشور ۱۰۹۴ کیلومتر با کامرون، ۱۱۹۷ کیلومتر با جمهوری آفریقای مرکزی، یکهزار و ۵۵ کیلومتر با جمهوری عربی لیبی، ۱۱۷۵ کیلومتر با نیجر، ۸۷ کیلومتر با نیجریه و ۱۳۶۰ کیلومتر با سودان مرز مشترک دارد.
چاد سرزمین جلگه‌ای و صحرایی است و مهمترین ارتفاعات آن در مرز لیبی قرار دارد. حداقل ۱۲۵۹۰۰۰ کیلومتر مربع از خاک این سرزمین را خشکی‌ها فرا گرفته‌اند. به همین دلیل آب و هوای چاد در اکثر نقاط گرم و خشک ولی در بخشهای جنوبی توأم با رطوبت و بارندگی است.
پست‌ترین نقطه چاد در گودال جوراب ۱۶۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و بلندای مرتفع‌ترین بخش این کشور در قله امی کوزی به ۳۴۱۵ متر می‌رسد.
اراضی قابل کشت و زرع ۳ درصد، مراتع طبیعی ۳۶ درصد و اراضی جنگلی کمتر از ۲۶ درصد خاک چاد را شامل می‌شوند.
از سوی دیگر دریاچه چاد درغرب این کشور واقع است و رود شاری پس از مشروب کردن جنوب غربی چاد و عبور از پایتخت وارد دریاچه مزبور می‌شود.
دولت چاد معاهدات بین‌المللی مختلفی را در زمینه حفظ محیط زیست امضا کرده‌است که از آن جمله می‌توان به پروتکل حفظ و جلوگیری از تخریب لایه اوزون، موافقتنامه‌های بیابان‌زدایی و حراست از گونه‌های گیاهی و جانوری درحال انقراض، پاکسازی کوهستان و دفن زباله‌ها اشاره کرد.
تقسیمات کشوری
شهر «انجامنا» پایتخت چاد است و از دیگر شهرهای مهم آن می‌توان به «سارح»، «موند» و «آبشه» اشاره کرد.
اقتصاد :
چاد مرکز راه‌های تجاری و ارتباط میان آفریقای شمالی و آفریقای مرکزی و یکی از کشورهای فقیر جهان است. به دلیل محصور بودن در خشکی و عدم دسترسی به دریاهای آزاد، وسعت زیاد و گسترش صحراها، و بالاخره عدم ثبات سیاسی تاریخی ناشی از اختلافات بخش شمالی و جنوبی؛ توسعه اقتصادی و سیاسی چاد به تأخیر افتاده‌است. شورش سال ۱۹۶۶ میلادی، همچنین خشکسالی سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۴ و وابستگی به کمکهای خارجی این عقب ماندگی را تشدید کرده‌است.
میزان تولید ناخالص داخلی این کشور در پایان سال ۱۹۹۹ به ۶/۱ میلیارد دلار رسید و نرخ رشد آن (۰/۱-) درصد بود.
۹/۳۷ درصد از تولید ناخالص داخلی این جمهوری مربوط به بخش کشاورزی، ۹/۱۳ درصد مربوط به بخش صنعت و ۲/۴۸ درصد از آن مربوط به بخش خدمات است. میانگین نرخ رشد تولید ناخالص داخلی این کشور در فاصله سالهای ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۸ حدود (۳۳/۰-) درصد بود. از سوی دیگر نرخ تورم اقتصاد چاد در سال ۱۹۹۹ به ۱۵ درصد رسید.
چاد نزدیک به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر نیروی کار دارد و نرخ بیکاری این کشور حدود ۲۰ درصد است.
درآمد سرانه ملی چاد به عنوان یک کشور فقیر کمتر از ۵۵۰ دلار در سال است. ضمن آنکه میزان بدهیهای خارجی این کشور به حدود ۷۵۰ میلیون دلار می‌رسد. جمهوری چاد ذخایر غنی از نمک، اورانیوم، خاک چینی، الماس و تنگستن دارد. صنایع چاد عمدتاً در زمینه تولید منسوجات، بسته‌بندی مواد غذایی، تولید کربنات سدیم، صابون، سیگار، مصالح ساختمانی و صنایع دستی فعال است.
از سوی دیگر پنبه، ارزن، بادام زمینی، برنج و سیب‌زمینی جزو مهمترین تولیدات بخش کشاورزی چاد به‌شمار می‌روند. ارزش صادرات چاد در سال ۱۹۹۹ به ۲۷۰ میلیون دلار رسید. کشورهای فرانسه، کامرون و آمریکا در این سال بزرگترین شرکای صادراتی چاد بودند. همچنین در این سال جمهوری چاد بیش از ۲۰۱ میلیون دلار کالا وارد کرد. کامرون، فرانسه، نیجریه، ژاپن، زئیر، کنگو و آمریکا بزرگترین صادرکنندگان کالا به چاد هستند.
واحد رسمی پول چاد «فرانک» است و هر دلار آمریکا تقریباً با ۲۰۰ فرانک چاد برابری می‌کند.
ذخایر معدنی: نمک، اورانیوم، خاک چینی، الماس و تنگستن
تولیدات صنعتی: منسوجات، کربنات سدیم، صابون، سیگار
محصولات کشاورزی: پنبه، ارزن، بادام زمینی، برنج، سیب زمینی
شرکای عمده وارداتی: فرانسه، کامرون، آمریکا
شرکای عمده صادراتی: کامرون، فرانسه، نیجر، ژاپن، زئیر
نیروی نظامی :
تلاش‌های زیادی برای افزایش بودجه نظامی تا سقف ۴ درصد تولید ناخالص ملی صورت گرفته‌است. با این حال نیروی نظامی چاد با بودجه ای معادل ۴۰۰ میلیون دلار، در رده کوچک‌ترین ارتش‌های جهان قرار دارد. بزرگترین مأموریت این نیروها که با پشتیبانی تسلیحاتی کشورهای مختلف اروپایی و آسیایی صورت گرفته‌است، مبارزه با شورشیان داخلی کشور است. از عملیات‌های خارجی ارتش می‌توان به مشارکت در طرح افزایش امنیت جمهوری آفریقای مرکزی نام برد.
مردم :
براساس جدیدترین آمار (۲۰۰۷ میلادی) جمهوری چاد بالغ بر ۱۰٬۷۸۰٬۶۰۰ نفر جمعیت دارد.
نرخ رشد جمعیت این کشور نزدیک به ۳۱/۳ درصداست. از سوی دیگر به‌طور میانگین در هر کیلومتر مربع از خاک این سرزمین ۷۷/۶ نفر زندگی می‌کنند.
چاد به ازای هر هزار نفر از جمعیت خود ۸/۴۸ نفر نرخ زاد و ولد و ۷/۱۵ نفر نرخ مرگ و میر دارد.
امید به زندگی در میان مردان چاد ۵/۴۸ سال و در بین زنان این کشور ۵/۵۲ سال است. حدود ۷۵ درصداز مردم چاد مسلمانند و مابقی افراد به دین مسیح اعتقاد دارند. زبان رسمی مردم چاد فرانسوی است ولی در برخی از نقاط مردم به زبان عربی صحبت می‌کنند.
حداقل ۱/۶۲ درصد از مردان و ۷/۳۴ درصد از زنان بالای ۱۵ سال چاد باسوادند.
چاد یکی از کشورهای عقب مانده جهان است و شیوع گسترده برخی بیماریهای مرگبار همه ساله جان تعداد کثیری از ساکنین این کشور را می‌گیرد.
مردم چاد از نژاد عرب، سودانی و بانتویی هستند. اعراب شمال این کشور زندگی بادیه‌نشینی دارند ولی جنوبی‌ها اکثراً سیاهپوستان قبایل بانتویی هستند.
برخی از ویژگی‌های جمعیتی چاد در آستانه سال ۲۰۰۰ میلادی
مساحت: ۱٬۲۸۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع
جمعیت: ۱۰٬۳۲۹٬۲۰۸ نفر (برآورد ۲۰۰۹)
نرخ رشد سالانه جمعیت :۳۱/۳ درصد
میانگین نرخ رشد جمعیت در سالهای ۱۹۹۸–۱۹۹۰: ۷/۲ درصد
نسبت جمعیت زیر ۱۴ سال: ۴۸ درصد
نسبت جمعیت ۱۵ تا۶۴ سال: ۴۹ درصد
نسبت جمعیت بالای ۶۵ سال: ۳ درصد
نرخ زاد و ولد در هر هزار نفر: ۸۱/۴۸ نفر
نرخ مرگ و میر در هر هزار نفر: ۷۱/۱۵ نفر
نسبت جنسی مردان در کل جمعیت: ۹۴/۰
نرخ مرگ و میر کودکان در هر هزار نفر: ۶۶/۹۶ درصد
نرخ باروری زنان: ۶۳/۶ درصد
امید به زندگی در بین مردان: ۵/۴۸ سال
امید به زندگی در بین زنان: ۵۶/۵۲ سال
تراکم نسبی جمعیت در هر کیلومتر مربع: ۷۷/۶ نفر
نسبت با سوادی مردان بالای ۱۵ سال: ۱/۶۲ درصد
نسبت با سوادی زنان بالای ۱۵ سال: ۷/۳۴ درصد
تیره‌های جمعیتی:عرب، سودانی، بانتوئی
مذهب اکثریت جمعیت: اسلام ۵۵ درصد، مسیحی ۴۰ درصد (۲۲ درصد کاتولیک و ۱۸ درصد پروتستان)
مذهب اقلیت جمعیت: آنیمیست ۵ درصد
زبان رسمی: فرانسوی، عربی
افسردگی :
هر ساله آماری از سوی مؤسسه‌های آمارگیری و سازمان جهانی بهداشت دربارهٔ میزان شادی و افسردگی در کشورهای جهان بر اساس فاکتورهایی مانند میزان مشارکت مردم در فعالیت‌های ورزشی و آمار شیوع افسردگی و همچنین میزان اشتیاق برای فعالیت‌های شغلی و کارهای داوطلبانه اعلام می‌شود. کشور آفریقایی چاد به عنوان افسرده‌ترین کشور جهان و رتبه اول افسردگی در جهان انتخاب شد.
ارتباطات :
توسعه نیافتگی چاد حتی در بخش مخابرات نیز به چشم می‌خورد به گونه‌ای که در پایان سال ۲۰۰۰ بسیاری از مناطق شهری و روستایی این کشور از نعمت امکانات مخابراتی محروم بودند.
تا پایان سال ۱۹۹۹ حداکثر ۶۵ هزار شماره تلفن ثابت در این جمهوری فعال بود ولی آمار دقیقی از تعداد خطوط تلفن همراه در دست نیست.
از نظر راه‌های مواصلاتی نیز بیش از ۲۳ فرودگاه بزرگ و کوچک و ۹۲ هزار کیلومتر جاده اصلی و فرعی در این جمهوری وجود دارد. البته تنها فرودگاه «انجامنا» توانایی پذیرش هواپیماهای بزرگ را دارد.
مناسبات اقتصادی با ایران :
ایران و چاد در قالب همکاری‌های بین کشورهای مسلمان ارتباطات محدود اقتصادی دارند. بیشتر طرحهای مشترک دو کشور مربوط به فعالیت بخش فنی و مهندسی ایران در چاد است.
در شش‌ماهه نخست سال ۱۳۷۹ هیچ کالایی بین دو کشور مبادله نشد و تقریباً ارتباطات بازرگانی در حد صفر بود.
جمهوری اسلامی ایران طی سال ۱۳۷۸ حدود ۱۵ هزار دلار کالا به چاد فروخت که یک دهم رقم مشابه سال پیش از آن بود. نمایشگاه اختصاصی کالاهای ایرانی طی خرداد ماه ۱۳۷۸ در شهر انجامنا برپا شد.
منبع : ویکی پدیا
Short Link:
